‘Jaarrapport 2020 De Rijn’ nu ook in het Engels beschikbaar

Het nieuwste RIWA-Rijn jaarrapport verscheen op 6 september in de bekende Nederlandse en Duitse versies. Maar ter gelegenheid van ons 70-jarig bestaan hebben we voor al onze Engelstalige collega’s en contacten in Europa en de rest van de wereld, voor het eerst sinds lange tijd, ook een Engelse versie uitgebracht en die presenteren we vandaag met trots.

In het jaarrapport beschrijven we uitvoerig de waterkwaliteit van de Rijn met aandacht voor de stoffen die de streefwaarden van het Europees Rivieren Memorandum overschrijden. Daarbij hebben we bijzondere aandacht voor de impact van gadolinium uit MRI-contrastmiddelen, lithium dat grootschalig gaat worden gewonnen en verwerkt in het Rijnstroomgebied en daarnaast ook aandacht voor de 4 PFAS uit de EFSA-opinie.

Ook beschrijven we de waterkwaliteit van de Rijn in termen van de zuiveringsopgave, of het vereiste niveau van zuivering, volgens de Kaderrichtlijn Water (KRW), artikel 7.3. Ook dit jaar zien we dat het vereiste niveau van zuivering van Rijnwater voor de productie van drinkwater hoger is dan bij de start van de KRW in 2000. Er is een lichte daling zichtbaar in Lobith maar het totale niveau is nog steeds hoger dan beoogd, in dat opzicht is de Rijn niet schoner geworden.

In samenwerking met Vewin presenteren we een kader voor de bescherming van drinkwaterbronnen en de realisatie van de KRW-doelstellingen voor PMT en vPvM microverontreinigingen door bestaande ideeën en wetgeving te combineren. Door een volledige en coherente registratie van de uitstoot van verontreinigende stoffen (E-PRTR) en meer transparantie over industriële emissies zullen de huidige kwaliteitsproblemen voor drinkwaterbronnen verminderen.

Dit jaar 70 jaar geleden, werd op 15 juni 1951 de RIWA opgericht met als doel “om gezamenlijk het probleem van de verontreiniging van de Rijn te bestuderen en om tezamen als één de Regering van advies te dienen bij haar verdere stappen om dit euvel zoveel mogelijk tegen te gaan.” Ter gelegenheid van ons 70-jarig bestaan kijken we aan de hand van archiefonderzoek door de Universiteit Utrecht, terug op de eerste jaren van de Rijncommissie Waterleidingbedrijven (RIWA). Het beeld dat uit dit onderzoek oprijst is dat van een organisatie die als een van de eersten uitdroeg wat later Europees gemeengoed is geworden, namelijk vervuiling aanpakken bij de bron door internationale samenwerking in het stroomgebied. Dit is nog altijd de kern van het werk van RIWA.

U kunt de Engelse versie van het Jaarrapport 2020 hier downloaden.

RIWA: stel strengere eisen aan moeilijk afbreekbare stoffen

Terwijl in het milieu de concentratie van sommige ongewenste stoffen afneemt, komen nieuwe stoffen daarvoor in de plaats. Ook stoffen die al langer aan banden zijn gelegd, zoals PFOS en PFOA, worden nog jarenlang teruggevonden in het milieu omdat ze persistent zijn. Deze zogeheten forever chemicals horen niet thuis in het milieu en de bronnen voor drinkwater. Het verbeteren van de waterkwaliteit vraagt daarom ook de komende jaren nog om stevige inspanningen. RIWA-Rijn pleit voor een Europees totaalverbod van PFAS, omdat ze slecht afbreken en daardoor lang in het milieu aanwezig blijven. Deze stoffen zorgen ervoor dat de waterkwaliteit van de bronnen voor drinkwater onder druk staan. Drinkwaterbedrijven zorgen voor veilig en betrouwbaar water uit de kraan. Echter moeten zij momenteel een grote inspanning leveren om van Rijnwater drinkwater te maken dat aan alle strenge eisen voldoet. De industriële lozingen van moeilijk verwijderbare stoffen – vooral stroomopwaarts langs de Rijn – moet afnemen door strengere lozingseisen.

Niveau van zuivering daalde niet, doelstelling KRW nog niet bereikt

De Kaderrichtlijn Water (KRW) heeft onder andere tot doel de zuiveringsinspanning voor het maken van drinkwater te reduceren. Het vereiste niveau van zuivering van Rijnwater is nog steeds hoger dan dat van het jaar 2000, toen de KRW werd ingevoerd. Er lijkt een kleine verbetering op te treden in de laatste 2 jaar, maar die periode is te kort om van een significante daling te spreken. De Nederlandse drinkwaterbedrijven moeten veel verschillende verontreinigingen verwijderen uit het Rijnwater om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen. De zuiveringsopgave in het jaarrapport is over de periode tot en met 2020 berekend vanaf het jaar 2000, het jaar waarin de KRW in werking trad.

Houd rekening met de waterkwaliteit van de Rijn bij lithium-winning

Er zijn vergevorderde plannen om grootschalig lithium te winnen uit geothermisch bronwater in het gebied tussen Bazel en Karlsruhe. Dit roept de vraag op wat de mogelijke impact is op de waterkwaliteit van de Rijn. Volgens mediaberichten zou de verwachte te winnen hoeveelheid lithium aldaar voldoende zijn om 400 miljoen elektrische auto’s van een batterij te voorzien. Een indicatieve richtwaarde voor lithium in drinkwater, die in opdracht van RIWA-Rijn werd afgeleid door KWR Water Research Institute, ligt namelijk erg laag. Dit is te verwachten aangezien lithium ook wordt toegepast als medicijn om acute manie en depressie te behandelen. Duidelijk is dat de winning, het transport en de verwerking van lithium niet mogen leiden tot hogere lithium-concentraties in de Rijn.

70 jaar pleiten voor een schone Rijn

Op 15 juni 1951 werd de RIWA opgericht om de Nederlandse overheid te adviseren over standpunten in de Internationale Rijncommissie. In een historische terugblik zien we dat standpunten die de RIWA in het begin van de jaren ’50 uitdroeg, zoals het belang van internationale samenwerking bij de bestrijding van waterverontreiniging, inmiddels Europees gemeengoed zijn geworden.

Weblinks: