Fingerprint 2 Footprint: Naar een duurzamere Industrie en betere waterkwaliteit

In augustus 2023 ging het project ‘Fingerprint 2 Footprint’ van start, geleid door het Institute for Sustainable Process Technology (ISPT) en gefinancierd door TKI Energie en Industrie. Dit project, dat loopt tot 2027, heeft als doel de milieu-impact van de Nederlandse industrie te verminderen door gebruik te maken van geavanceerde meet- en analysetechnieken.

De Nederlandse industrie staat onder constante druk om hun energieverbruik te verminderen, circulair te worden en de uitstoot te beperken. Binnen dit kader spelen circulariteit, voorspellend onderhoud, emissiebewaking en procescontrole een cruciale rol. In het ‘Fingerprint 2 Footprint’ project worden chemische vingerafdrukmetingen (spectroscopie en spectrometrie) ingezet om nuttige informatie te verkrijgen die bijdraagt aan het verlagen van de milieuvoetafdruk, terwijl de proceseconomie en consistentie behouden blijven of zelfs verbeterd worden.

Het project volgt een tweeledige aanpak. Kennisinstituten ontwikkelen generieke digitale en analytische strategieën, die vervolgens worden gevalideerd en gedemonstreerd aan de hand van specifieke casestudies. Radboud University richt zich op de ontwikkeling van digitale en analytische technologieën, terwijl Wageningen University & Research (WUR) zich toelegt op het ondersteunen van procesoperators in het gebruik van vingerafdruktechnologieën.

Het ‘Fingerprint 2 Footprint’ project richt zich op vier doelen:

  1. Het kiezen van de beste meetmethode voor een bepaalde situatie.
  2. Het maken van eenvoudige meetprotocollen voor operators.
  3. Het verwerken van meetgegevens in bestaande systemen.
  4. Het verbeteren van procesconsistentie en duurzaamheid door middel van snelle en nauwkeurige acties op basis van meetgegevens.

Dit project is van grote waarde voor de bewaking van de waterkwaliteit in de Rijn. Samen met Waterschap Rijn en IJssel (WRIJ) en Rijkswaterstaat wordt een netwerkmodel ontwikkeld voor Rijnlocaties. Dit model helpt bij het opsporen van verschillen tussen jaren, het groeperen van stoffen met vergelijkbaar gedrag en het identificeren van vervuilingsbronnen.

Door de innovatieve aanpak van het ‘Fingerprint 2 Footprint’ project kunnen we niet alleen een duurzamere en efficiëntere industrie realiseren, maar ook bijdragen aan de verbetering van de waterkwaliteit in de Rijn, wat essentieel is voor zowel het milieu als de volksgezondheid.

Meer informatie

Lithium in Rijnwater vraagt aandacht

Omdat er nog geen wetenschappelijk onderbouwde streefwaarde voor lithium in het Rijnwater was, heeft Rijkswaterstaat aan het RIVM om een indicatie waarde gevraagd. In een recent rapport zijn de werkelijke lithiumwaardes getoetst en daaruit blijkt dat de indicatieve waarden worden overschreden. Mede met het oog op een mogelijke toename van lithiumwaardes in het Rijnwater adviseert Rijkswaterstaat de Nederlandse drinkwaterbedrijven om de lithiumgehaltes scherp in de gaten te houden.

Lithium is een zilverwit alkalimetaal dat in accu’s voor consumentenelektronica en elektrische auto’s wordt gebruikt. Daarnaast wordt het verwerkt in de glas- en keramische industrie. Verder wordt lithium ook ingezet als medicijn voor de behandeling van psychische klachten.

Risico op hogere lithiumconcentraties

Voor de Rijn zijn in het Duitse stroomgebied verschillende bronnen van lithium bekend. Met het afbouwen van de bruinkool- en antracietwinning zal ook de hoeveelheid afgepompt grondwater met lithium afnemen en daarbij meer verdund raken met regenwater. Daar staat tegenover dat er plannen zijn om lithium te winnen in het zuidelijke Rijndal van Duitsland, als bijproduct van geothermische energiewinning, Daardoor bestaat de verwachting dat de concentratie van lithium in de Rijn in de toekomst toch weer zal stijgen. Op basis van de meetgegevens in de Rijn, de (beperkte) toxicologische informatie en het feit dat lithium in de gangbare drinkwaterzuivering slecht tot niet wordt verwijderd, verdient lithium meer aandacht van drinkwaterbedrijven en (lokale) overheden. Vergunningverleners dienen rekening te houden met de drinkwaterfunctie van de Rijn wanneer zij eisen stellen aan (industriële) lozingen van lithium-houdend afvalwater of aan andere activiteiten waar mogelijk lithium bij vrijkomt.

Bekijk het rapport