RIWA-Rijn: Waterkwaliteit Rijn verbetert niet
2018 kende een groot neerslagtekort in combinatie met een lage waterafvoer van de Rijn, zo blijkt uit het vandaag verschenen jaarrapport 2018 van RIWA-Rijn. De langdurige periode van droogte liet zien hoe kwetsbaar we zijn, met enerzijds de oprukkende verzilting vanaf de Noordzee en anderzijds de lage afvoer op de rivier waardoor concentraties van verontreinigingen stegen. In het rapport wordt de impact beschreven van de droogte op de drinkwatervoorziening en hoe de Nederlandse drinkwaterbedrijven die geheel of gedeeltelijk van de Rijn afhankelijk zijn daarmee zijn omgegaan. Gelukkig ging het in 2018 nog goed, maar de vraag hoe we ons kunnen voorbereiden op structurele droogte wordt steeds dringender. Het ministerie van IenW stelde in 2018 een bestuurlijke droogtetafel in om problemen met de waterkwantiteit en -kwaliteit versneld en gericht aan te kunnen pakken.
Waterkwaliteit Rijn in detail
Het RIWA-Rijn jaarrapport 2018 brengt de waterkwaliteit in het Nederlandse deel van het Rijnstroomgebied in detail in kaart. Het bevat een overzicht van de gemeten stoffen in het Nederlandse deel van het Rijnstroomgebied. De aangetroffen concentraties industriële chemicaliën, geneesmiddelen, bestrijdingsmiddelen en hun afbraakproducten zijn geëvalueerd ten opzichte van de streefwaarden in het European River Memorandum (ERM). Ook dit jaar troffen we stoffen aan waarvan de concentraties deze streefwaarden overschreden.
Verbetering waterkwaliteit Rijn onder de KRW niet waargemaakt
Dit jaar voert de Europese Commissie een fitness-check uit voor de Kaderrichtlijn Water (KRW). De richtlijn is het meest omvattende instrument van het waterbeleid van de Europese Unie. De fitness-check beoordeelt hoe effectief en efficiënt deze wetgeving is. De KRW schrijft voor dat de kwaliteit van het oppervlaktewater moet verbeteren, zodat op termijn het zuiveringsniveau voor drinkwaterproductie kan worden verlaagd. Wij onderzochten of de invoering van de KRW effect heeft gehad op het vereiste zuiveringsniveau en presenteren een index die de ontwikkeling van de waterkwaliteit van de Rijn vanuit dit oogpunt beschrijft. Daaruit blijkt dat de beoogde vermindering van het vereiste zuiveringsniveau, sinds de invoering van de KRW in 2000, nog niet is waargemaakt. Dat wil niet zeggen dat er sinds de invoering van de KRW niets is gedaan om de waterkwaliteit van de Rijn te verbeteren. Er is al veel verbeterd of in gang gezet, maar dat voorkomt niet dat de Rijn nog steeds niet zo schoon is als we zouden willen.
Vooruitblik
De droogte van 2018 en de impact daarvan op de watervoorziening genereerde veel aandacht bij media en beleidsmakers. RIWA-Rijn wijst al jaren op de gevolgen van droogte voor de waterkwaliteit van de Rijn en de oplopende concentraties van verontreinigingen. Het RIWA-Rijn jaarrapport 2018 behandelt thema’s als droogte, ontheffingen en lozingsvergunningen in beleidscontext en doet vanuit het perspectief van een duurzame drinkwaterbereiding aanbevelingen voor de toekomst. De bescherming van oppervlaktewater dat gebruikt wordt voor de drinkwaterproductie vraagt een wet- en regelgeving die is afgestemd op stoffen die voor drinkwater relevant zijn. Bij de Europese registratie van nieuwe stoffen, REACH, zou meer aandacht moeten worden gegeven aan stofeigenschappen als persistentie (slechte afbreekbaarheid) en mobiliteit (hoge wateroplosbaarheid) die ervoor zorgen dat stoffen moeilijk te verwijderen zijn bij de productie van drinkwater.
Het RIWA-Rijn Jaarrapport 2018 kunt u hier downloaden. (Er is ook een Duitstalige versie beschikbaar).