RIWA: verbeter lozingsvergunningen voor een schonere Rijn
In 2019 zijn in de Rijn opnieuw tientallen stoffen als industriële chemicaliën, geneesmiddelenresten, bestrijdingsmiddelen en afbraakproducten aangetroffen. Dit in hogere concentraties dan de streefwaarden van het European River Memorandum (ERM). Dit meldt RIWA-Rijn in haar jaarrapport over 2019. In dit rapport is de waterkwaliteit in het Nederlandse deel van het Rijnstroomgebied in kaart gebracht. RIWA is het samenwerkingsverband van Nederlandse drinkwaterbedrijven die oppervlaktewater, zoals rivierwater, gebruiken voor de bereiding van drinkwater. RIWA-Rijn pleit voor betere lozingsvergunningen en strengere handhaving om de concentraties ongewenste stoffen in het Rijnwater verder terug te brengen.
De noodzaak tot verbetering van de waterkwaliteit van de Rijn bestaat – juist vanwege het drinkwaterbelang – nog altijd. Gerard Stroomberg, directeur van RIWA-Rijn: “Miljoenen mensen zijn voor hun drinkwater afhankelijk van de Rijn. Een schonere Rijn is dus van levensbelang. Niet alleen in Nederland, maar óók in de andere landen waar de Rijn doorheen stroomt.” Terwijl de concentratie van sommige ongewenste stoffen afneemt, komen ook nieuwe stoffen daarvoor in de plaats. Verbeteren van de waterkwaliteit vraagt daarom ook de komende jaren om stevige inspanningen.
Maak informatie over lozingsvergunningen centraal toegankelijk
Om vervuiling verder terug te dringen wil RIWA-Rijn allereerst dat bij het verlenen van een lozingsvergunning expliciet rekening wordt gehouden met de drinkwaterbelangen. Gerard Stroomberg: “We worden te vaak geconfronteerd met nieuwe stoffen die in grote hoeveelheden onder een vergunning worden geloosd. Denk daarbij aan Pyrazool, Trifluoracetaat en GenX”.
Hoewel vergunningverlening een openbaar proces is, blijkt niet alle informatie uit een aanvraag openbaar, eenvoudig en/of digitaal toegankelijk. De voor een vergunning verzamelde milieu-informatie hoort volgens het Verdrag van Århus openbaar te zijn, maar is dat vaak in de praktijk niet.
Gerard Stroomberg: “Vergunningaanvragen zijn langs de Rijn vaak alleen in te zien op het kantoor van de vergunningverlener en dan blijkt vaak een deel van het dossier niet beschikbaar omdat het bedrijfsgeheimen bevat. Terwijl juist die informatie voor ons relevant is om te kunnen wijzen op de drinkwaterrisico’s”. RIWA-Rijn wil daarom dat ook alle milieu-informatie uit vergunningen en aanvragen voor vergunningen van grote industriële lozers via de Rijncommissie centraal toegankelijk wordt gemaakt.
Houd meer rekening met drinkwaterbelangen
Een positieve ontwikkeling in Nederland is dat de gevolgen van een lozing voor de drinkwaterinname in zowel de algemene beoordelingsmethodiek (ABM) als in de emissietoets beter is verankerd in het vergunningenproces. RIWA-Rijn is ook blij dat Rijkswaterstaat in het project ‘Bezien lozingsvergunningen’ voor 66 bestaande lozingsvergunningen heeft gekeken of ze wel actueel, adequaat en volledig zijn. Een volgende stap zou zijn dat Rijkswaterstaat op een slimme manier alle (ongeveer 800) vergunningen de komende jaren gaat controleren. RIWA-Rijn ziet graag dat dit ook gebeurt met de door regionale overheden afgegeven vergunningen voor zowel directe als indirecte lozingen op de gehele Rijn.
Volg de ambities van de Rijnministers
De Rijnministers (overleg van de betrokken ministers en vertegenwoordigers van de landen in het stroomgebied van de Rijn) hebben in het programma Rijn 2040 een ambitieus doel gesteld voor de komende 20 jaar. Ook in 2040 moet de Rijn nog steeds bruikbaar zijn als bron voor drinkwaterproductie met zo eenvoudig en natuurlijk mogelijke zuiveringsmethoden. De emissies van microverontreinigingen naar het Rijnwater moeten met minstens 30% worden gereduceerd ten opzichte van de periode 2016-2018. In een brief aan de Tweede Kamer noemde minister van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) deze afspraken belangrijk voor Nederland omdat de Nederlandse drinkwaterbedrijven hierdoor minder hoeven te zuiveren om goed drinkwater te kunnen blijven leveren.
Het RIWA-Rijn jaarrapport 2019 kunt u hier downloaden.
Het RIWA-Rijn themarapport over de ontwikkeling van de benodigde zuiveringsinspanning voor drinkwaterbedrijven langs de Rijn vindt u hier.
De Nederlandse versie van het European River Memorandum (ERM) kunt u hier downloaden.